Urriak 7. Gizalegezko Lanaren Nazioarteko Eguna

2023ko urriaren 7an, Gizalegezko Lanaren aldeko Eliza (ITD) ekimena osatzen dugun erakundeok, munduko langile guztiekin batera, Gizalegezko Lanaren aldeko Munduko Jardunaldia egingo dugu, lan duina eskubide gisa aldarrikatzeko eta komunitatearen ongizatea lortzeko. “Lana gai handia da”, pertsonen duintasun sakratua aintzatesteko ezinbesteko bitartekoa, baina, askotan, kanpoan edo prekarizatuta egoten da.

2015etik aurrera, Gizalegezko Lana aldarrikatu nahi du ekimen honek, Frantzisko Aita Santuaren hitzei jarraituz: “Ez dago pobrezia material okerragorik ogia irabazi eta lan-duintasuna galtzea eragozten duena baino” eta NBEren 2030eko agendako 8. helburua: “Lan duina: bidezko diru-sarrera, lantokiko segurtasuna eta familientzako gizarte-babesa eskaintzen dituen ekoizpen-jarduera egiteko aukera”

2023an, bereziki nabarmendu nahi dugu segurtasunak lantokietan duen garrantzia, aurtengo leloaren arabera: “Gizalegezko lanak lan osasungarria izan behar du”, lana ezin baita pertsonentzako zigorrtzat hartu, Frantzisko Aita Santuak dioen bezala baizik: “Lana da gizakiari Jainkoaren antzekoa egiten diona, lanarekin gizakia sortzailea delako, sortzeko gai delako”. Hori dela eta, gure herrialdeko langile askoren egoera larria salatu nahi dugu, lanean ezbehar-kopuruak behera egin beharrean gora egiten duela eta gaitz hori salatu egin behar dugula. Apirilaren 28an (Laneko Segurtasunaren eta Osasunaren Eguna), Elizak ere bere iritzia eman zuen “Zaintzen duen lana” dokumentuaren bidez. Dokumentu horretan, “lan-osasun falta konponbide kolektiboak eskatzen dituen gizarte-arazo gisa” aipatzen da. Hona hemen adibide batzuk:

• Lan feminizatuetan (garbiketa, zainketak, erizaintza…) bereziki kezkagarriak dira eskeleto-muskuluetako kargen kasu asko eta asko, bai eta lan horiek ikuspuntu ekonomikotik soilik planteatutako osasun mentaleko arazoak ere, ez giza ikuspegitik.
• Milaka pertsonak jarraitzen dute gaur egun lanerako sarbiderik gabe, eta egoera prekarioak langile-klasearen artean daude, zaurgarritasuna betikotzen delarik. Esade2 enpresak egindako txosten batek adierazten du buru-ongizatearekiko kezka hori lehentasunezko arrazoietako bat dela lanpostua uzteko orduan, eta, ondoren, baldintzak hobetzeko eta lana eta familia bateratzeko aukera gehiago bilatzeko arrazoia.

Horregatik guztiagatik, ekimen hau bultzatzen duten mugimenduek gure osasuna jasaten ez duen lan bat eskatzen jarraitzen dugu, eta, beste langile-talde batzuekin batera, langileen bizitza babesten duten laneko arriskuak prebenitzeko bitartekoak ezartzea eta betetzea eskatzen dugu. Era berean, aurten ere lana gizatiartzeko aldarrikapenak gogoratuko ditugu, eta erakunde eta administrazioei lan duina sustatzeko konpromisoa eskatzen diegu, bazterketa eta prekarietatea saihesteko.